DAVAYI KABUL VE SULH

Kabul beyanı HMK’nın 308. maddesi gereğince davaya son vermektedir. Anayasa’nın 60. maddesinde düzenlenen Sosyal Güvenlik Hakkını ilgilendiren hizmet tespiti davasında hakimin resen araştırma görevinin mevcudiyeti nedeniyle karşı tarafın kabulü davaya son veren bir eylem neticesi doğurmamakta, yargılamaya devam edilmektedir.

Aynı açıklamalar ışığında tarafların aralarında yaptıkları sulh sözleşmeleri hizmet tespiti davalarında geçerli olmayacağı gibi hakim tarafından taraflar öninceleme duruşmasında sulhe de teşvik edilmeyeceklerdir.

DAVADAN FERAGAT

HMK’da düzenlenen tasarruf ilkesi hiç kimsenin kendi lehine dahi olsa dava açmaya zorlanamaması ve açılmış bir davayı sonuna dek takip etmeye zorlanamayacağı anlamına gelmektedir. Dava açmak kadar , talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmek anlamına gelen davadan feragat de tarafların özgür iradelerine bağlı bir haktır. Feragat beyanı üzerine mahkemeler başkaca bir hususu incelemeksizin beyan doğrultusunda karar vermektedir.

Sosyal Güvenlik Hakkının Anayasal niteliği, davanın kamu düzenini ilgilendirişi gerekçeleriyle ; hizmet tespiti davalarından feragat edilmesi ile yargılamaya son verilmesi de mümkün değildir. Zira davadan feragat aynı zamanda aynı zamanda sosyal güvenlik hakkından da vazgeçme anlamında geleceğinden ötürü kamu düzenine ilişkin bu davalarda feragat; sigortalı olmanın kişiler bakımından sadece bir hak değil aynı zamanda bir yükümlülük olduğu gerekçesiyle geçerli sayılmamaktadır.

DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI

6100 sayılı HMK’nın 150. maddesi gereğince, taraflardan biri mazeretsiz olarak duruşmaya gelmez ve gelen taraf da davayı takip etmeyeceğini beyan eder veya her iki taraf da mazeretsiz olarak duruşmaya gelmez ise, dava yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılması gerekir. Anılan Kanunun 320/son maddesi gereğince, işlemden kaldırılmasına karar verilen dosya, yenilenmesinden sonra takipsiz bırakılırsa, dava açılmamış sayılır. Hizmet tespiti davalarından feragat etmek her ne kadar sonuç meydana getirmemekte ise de; davanın takip edilmemesi halinde dosya işlemden kaldırılabilmekte, 1 ay içinde harçsız ve 3 ay içinde harçlı olarak yenilenmesi mümkündür. Ayrıca 3 ay içinde dosyanın yenilenmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasın karar verilmektedir. Davanın açılmamış sayılması kural olarak yeniden dava açma hakkını engellememekte, hak düşürücü süreyi geçirmeksizin davacı taraf yeniden dava ikame etmek hakkını haiz bulunmaktadır.